جوش هورمونی یک زنگ خطر جدی است!
اگر مدت طولانی است که وقت‌وبی‌وقت، جوش‌های وحشتناک قرمز و درشت می‌زنید و نمی‌دانید علت اصلی آن چیست، بهتر است هر چه سریع‌تر، از عدم وجود اختلالات هورمونی در بدنتان مطمئن شوید. بسیاری از افراد حتی با وجود یک روتین مراقبت پوستی و استفاده از محصولات مناسب پوست خود، درگیر آکنه و جوش هورمونی هستند.
خبر بد درباره جوش هورمونی این است که آن‌ها به همین سادگی از بین نمی‌روند و اگر آن‌ها را جدی نگیرید، در واقع حفظ سلامتی‌تان را پشت‌گوش انداخته‌اید. عدم تعادل هورمون‌های زنانه و مردانه در بدن، علت شایع جوش‌های بزرگسالان است اما برخلاف دوران بلوغ، جوش هورمونی به‌هیچ‌وجه، طبیعی نبوده و حتی یک هشدار بزرگ است! اگر دچار جوش و آکنه هستید قبل از هر فعالیتی در جهت رفع آن‌ها باید علت جوش‌های بدن و صورتتان را کشف کنید. سپس درباره نحوه درمان تصمیم بگیرید. این مقاله، همه اطلاعات لازم درباره جوش هورمونی و درمان آن را در اختیارتان می‌گذارد.
منظور از آکنه و جوش هورمونی چیست؟
جوش هورمونی دقیقاً همان چیزی است که از نامش پیداست! یک اختلال هورمونی که خودش را در قالب جوش هورمونی نشان می‌دهد.
اگرچه به طور معمول جوش هورمونی با نوسانات هورمونی در دوران بلوغ همراه است، اما آکنه هورمونی می‌تواند بزرگسالان را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. به‌خصوص در زنان این موضوع کاملاً شایع است. قاعدگی و یائسگی شرایطی هورمونی هستند که هر خانمی در طول زندگی‌اش تجربه می‌کند.
حدود ۵۰ درصد از زنان ۲۰ تا ۲۹ ساله دارای جوش هورمونی هستند. همچنین ۲۵ درصد از زنان ۴۰ تا ۴۹ ساله هم درگیر این جوش‌ها هستند. آن چه درمان جوش هورمونی را دشوار می‌کند، این است که بسیاری از افرادی که برای درمان جوش‌هایشان اقدام می‌کنند دقیقا نمیدانند اختلالات هورمونی علت برون‌ریزی صورت و بدن آن‌هاست و تا زمانی که این مشکل به‌صورت داخلی در بدن حل نشود، محصولات و داروهای مراقبت از پوست، تأثیر واقعی خودشان را نشان نخواهند داد.
چطور مطمئن شوید دچار جوش هورمونی هستید؟
دانستن ویژگی‌های جوش هورمونی کمک زیادی در تشخیص و درمان آن‌ها خواهند کرد. در دوران بلوغ، آکنه‌های هورمونی اغلب در ناحیه T صورت ظاهر می‌شوند که شامل پیشانی، بینی و چانه شماست.
آکنه هورمونی بزرگسالان به طور معمول در قسمت تحتانی صورت شما ایجاد می‌شود که شامل قسمت‌های زیرگونه و اطراف خط فک است. برای بعضی از افراد، جوش هورمونی به‌صورت جوش‌های سرسیاه، جوش‌های سرسفید و جوش‌های ریزی که به سر یا کیست می‌آیند، دیده می‌شود. کیست‌ها در زیرپوست ایجاد می‌شوند و برجستگی‌ها معمولاً به لمس حساس هستند.
اگر بیشتر در نواحی گفته شده، جوش می‌زنید و مطمئن هستید که استرس یا عادت‌های غذایی دلیل آن‌ها نیست، باید هر چه سریع‌تر برای بررسی تعادل هورمون‌هایتان آزمایش بدهید. یک آزمایش خون ساده معمولاً همه چیز را درباره بدن و علت جوش‌هایتان می‌گوید.
علت‌های شایع جوش هورمونی چیست؟
جوش هورمونی ممکن است در اثر هجوم هورمون‌ها ناشی از موارد زیر به وجود بیایند:
- قاعدگی
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان
- یائسگی
- افزایش سطح آندروژن
همچنین، این نوسانات هورمون ممکن است با شرایط عمومی زیر که علت‌های شایع جوش بدن هستند همراه شوند و بیشتر شوند:
- التهاب کلی پوست
- تولید روغن (سبوم) در منافذ
- مسدود شدن سلول‌های پوستی در فولیکول‌های مو
- تولید باکتری‌های آکنه ساز به نام Propionibacterium acnes
اگر می‌خواهید بیشتر درباره این موارد بدانید سری به مقاله علت جوش بدن را بشناسید و آن را ریشه‌کن کنید، در مجله زیبایی بیوتایل بیندازید.
آیا آکنه یائسگی نوعی جوش هورمونی است؟
بسیاری از زنان در ۴۰ و 50 سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند. این باعث کاهش طبیعی هورمون‌های تولیدمثل و در نتیجه پایان قاعدگی می‌شود. برخی از زنان در دوران یائسگی دچار آکنه می‌شوند که احتمالاً به دلیل کاهش سطح استروژن یا افزایش هورمون‌های آندروژن مانند تستوسترون است.
اگر از درمان‌های جایگزین هورمون (HRT) برای کاهش علائم یائسگی خود استفاده کنید، ممکن است هنوز آکنه یائسگی را تجربه کنید. این به این دلیل است که برخی از HRT ها از هورمون پروژستین برای جایگزینی استروژن و پروژسترون که بدن از دست می‌دهد، استفاده می‌کنند. این هورمون می‌تواند باعث ازبین‌رفتن سلامتی و حالت طبیعی پوست شود.
در بیشتر موارد، داروهای تجویز شده می‌توانند آکنه و جوش هورمونی ناشی از یائسگی را برطرف کنند. حتی اگر طرفدار روش‌های طبیعی برای درمان جوش هورمونی باشید، درصد موفقیت این روش‌ها در کنار کنترل دارویی بسیار بالا خواهد بود.
بااین‌حال، بهتر است برای درمان جوش هورمونی حتماً زیر نظر متخصص پوست اقدام کنید. تأثیر پاکسازی و رسیدگی مداوم به پوست هم اگر با استفاده از محصولات مناسب نوع پوستتان باشد، واقعاً چشمگیر است. اگر احساس کدر بودن و تیرگی پوست دارید یا جوش‌هایتان بیش از حد کلافه‌تان کرده است می‌توانید از پکیج‌های تخصصی درمان جوش که بهترین بیوتی تراپیست های شهر ارائه می‌دهند، بهره‌مند شوید. کافی است با دانلود اپلیکیشن رزرو آنلاین آرایشگاه و به‌صورت آنلاین وقت آرایشگاهتان را رزرو کنید. پوست شما، آینه وجود و سرمایه ارزشمند شماست. برای رسیدگی و مراقبت از پوستتان سرمایه‌گذاری کنید.
درمان‌های پزشکی مؤثر در درمان جوش هورمونی
اولین قدم در درمان جوش هورمونی، بررسی وضعیت هورمون‌ها زیر نظر پزشک متخصص است. اگر نتایج آزمایش‌ها، نشان‌دهنده مشکلات شدید هورمونی باشند، محصولات بدون نسخه و روش‌های خانگی برای درمان جوش هورمونی، معمولاً موفقیت‌آمیز نیستند. زیرا جوش هورمونی به‌صورت برجستگی‌های کیستیک ظاهر می‌شود که ریشه اصلی آن‌ها در لایه عمقی پوست است و مصرف داروهای موضعی به‌تنهایی نمی‌تواند آن‌ها را از بیخ‌وبن از بین ببرد.
داروهای خوراکی می‌توانند از داخل به تعادل هورمون‌ها و پاکسازی پوست کمک کنند. گزینه‌های معمول شامل داروهای ضدبارداری خوراکی و داروهای ضد آندروژن است که حتماً باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.
- داروهای جلوگیری از بارداری
داروهای پیشگیری از بارداری که معمولاً برای درمان آکنه و جوش هورمونی استفاده می‌شود حاوی اتیلن استرادیول به‌علاوه یکی از موارد زیر است:
- دروسپیرنون
- نوراتیندرون
این مواد با هم، هورمون‌هایی را که می‌توانند در آکنه مؤثر باشند هدف قرار می‌دهند. این امر خصوصاً در زمان اوج فعالیت هورمون‌ها مانند دوران تخمک‌گذاری می‌تواند مفید باشد.
اگر سابقه لخته شدن خون، فشارخون بالا یا سرطان پستان دارید، داروهای ضدبارداری مناسب شما نخواهند بود. همچنین اگر سیگار می‌کشید به پزشکتان اطلاع دهید تا درمانی جایگزین برایتان در نظر بگیرد.
- داروهای ضد آندروژن
داروهای ضد آندروژن با کاهش هورمون مردانه آندروژن کار می‌کنند. هم مردان و هم زنان دارای مقادیر طبیعی این هورمون هستند. مقدار بالای هورمون آندروژن می‌تواند با ایجاد تداخل در فولیکول‌های مو که سلول‌های پوست را تنظیم می‌کنند موجب تولید روغن و چربی پوست شده و علت جوش هورمونی باشند.
داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) هم، در درجه اول برای درمان فشارخون بالا استفاده می‌شود، اما اثرات آنتی آندروژن دارد. به‌عبارت‌دیگر، می‌تواند مانع از تولید آندروژن بیشتر در بدن شده و به شما اجازه می‌دهد سطح هورمون شما تثبیت شود. البته اگر علت عدم تعادل هورمون‌هایتان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باشد، متأسفانه این داروها صرفاً تا زمانی که به طور مرتب آن‌ها را مصرف کنید مؤثر خواهند بود و این سندرم به‌صورت کلی درمان پزشکی ندارد. برای کنترل این سندرم اصلاح تغذیه و سبک زندگی تا حد زیادی مؤثر خواهد بود.
- رتینوئیدها
اگر جوش هورمونی شما خفیف است، ممکن است بتوانید از رتینوئیدهای موضعی استفاده کنید. رتینوئیدها از ویتامین A گرفته می‌شوند.
بسیاری از کرم‌ها، ژل‌ها و لوسیون‌های رتینوئید بدون نسخه در دسترس هستند. اما ممکن است بخواهید در مورد فرمولاسیون با قدرت نسخه به پزشک خود مراجعه کنید. یک محصول تجویز شده اغلب مؤثرترین روش برای شفاف نگه‌داشتن پوست شما است.
اگر یک رتینوئید موضعی به رژیم خود اضافه کنید، استفاده از ضدآفتاب روزانه بسیار مهم است. رتینوئیدها می‌توانند خطر آفتاب‌سوختگی را افزایش دهند و اگر حین مصرف آن‌ها ضدآفتاب را فراموش کنید دچار لکه‌های قهوه‌ای و تیره روی پوستتان خواهید شد.
درمان‌های خانگی جوش هورمونی
درمان‌های طبیعی و خانگی عاری از عوارض جانبی هستند اما اگر برای رفع جوش هورمونی آن‌ها را پیش می‌گیرید باید بدانید که حتماً باید در کنار داروهای کنترل‌کننده تعادل هورمونی از آن‌ها استفاده کنید تا نتیجه مؤثر و چشمگیری را مشاهده کنید.
- روغن درخت چای
روغن درخت چای با کاهش التهاب در درمان جوش هورمونی مؤثر عمل می‌کند. این روغن در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست مانند شوینده‌ها و تونرها موجود است. همچنین می‌توانید از روغن ضروری درخت چای به‌عنوان درمان لکه‌ای استفاده کنید. اگر پوست چربی ندارید می‌توانید از سرم‌ها و روغن‌های حاوی روغن درخت چای در روتین روزانه خود استفاده کنید.
توجه کنید که همیشه باید قبل از استفاده روغن ضروری درخت چای را با یک روغن حامل رقیق کنید. روغن‌های حامل معروف شامل نارگیل، جوجوبا و زیتون است. قانون کلی این است که به هر یک تا دو قطره روغن اساسی حدود ۱۲ قطره روغن حامل اضافه کنید.
قبل از استفاده از روغن، انجام تست حساسیت بسیار مهم است. برای این کار روغن رقیق شده را به قسمت داخلی بازو بمالید. اگر ظرف ۲۴ ساعت هیچ تحریک یا التهابی را تجربه نکردید، استفاده از آن برایتان بی‌خطر است.
- آلفا هیدروکسی اسید
آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) اسیدهای گیاهی هستند که بیشتر از مرکبات گرفته می‌شوند. AHA می‌تواند به ازبین‌بردن سلول‌های مرده پوست که منافذ پوستی را مسدود می‌کند، کمک کند. خبر فوق‌العاده این است که AHA می‌تواند در بهبود جای زخم و جوش هم مؤثر باشد.
AHA را می‌توان در بسیاری از ماسک‌ها و کرم‌های OTC یافت. همانند رتینوئیدها، AHA می‌تواند حساسیت به آفتاب پوست را افزایش دهد. هنگام استفاده از محصولات دارای AHA همیشه باید از ضدآفتاب استفاده کنید. برای لایه بردار و AHA های ایرانی مرغوب درصد رضایت بالایی گزارش شده است. لایه بردار ایرانی هیدرودرم و آردن دو تا از بهترین محصولات مراقبت پوستی در درمان جوش هورمونی هستند. توجه کنید که اگر درصد لایه‌برداری بالاتر از ۱۵ درصد است، فقط آن را روی جوش‌ها استفاده کنید. نکته دیگر اینکه در دوهفته اول مصرف، برون‌ریزی جوش‌ها کاملاً طبیعی است اما برای جلوگیری از جای جوش‌ها، حتماً ضدآفتاب بزنید و بعد از یک دوره مصرف، از ضد لک‌ها استفاده کنید.
اصلاح تغذیه برای درمان جوش هورمونی
هرچند از لحاظ علمی، هنوز ارتباط دقیقی بین رژیم غذایی و جوش هورمونی گزارش نشده است اما تجربه نشان می‌دهد که اصلاح تغذیه و سبک زندگی، همیشه در بهبود شرایط پوست و مو مؤثر بوده‌اند.
غذاهای گیاهی حاوی آنتی‌اکسیدان ممکن است به کاهش التهاب کمک کرده و باعث شفافیت پوست شود. اسیدهای چرب امگا ۳ هم ممکن است التهاب پوست را کاهش دهد.
برخلاف تصور عمومی، مصرف مواد غذایی نامناسب تنها دلیل جوش هورمونی نیست، اما زیاده‌روی در مصرف برخی مواد غذایی ممکن است منجر به افزایش التهاب شود، به همین جهت مقدار مصرف مواد زیر را کنترل کنید:
- قند
- محصولات لبنی
- کربوهیدرات‌های تصفیه شده، مانند نان سفید و ماکارونی
- گوشت قرمز
روتین مراقبت از پوست، معجزه درمانی جوش هورمونی
برای ازبین‌بردن جوش هورمونی، ایجاد یک روال مناسب برای مراقبت از پوست مهم است.
- شما باید هر صبح و شب صورتتان را با شوینده مخصوص بشویید. (شامپو بچه و صابون بدن قاتل پوست شماست!)
- استفاده از مرطوب‌کننده، ضدآفتاب و تونر جز جدانشدنی روتین مراقبت پوستی است که باید بر اساس نوع پوستتان آن را انتخاب کنید.
- بیش از یک نخود از AHA استفاده نکنید. استفاده زیاد می‌تواند باعث خشک شدن پوست و افزایش تحریک پوستتان شود.
- پاکسازی تخصصی پوست و استفاده از ماسک‌های خانگی را جدی بگیرید.
مقاله روتین مراقبت از پوست را در مجله زیبایی بیوتایل بخوانید و روتین مراقبتی خودتان را تهیه کنید. هرچند به طور معمول حدود هشت تا ۱۰ هفته طول می‌کشد تا یک طرح درمانی جدید روی جوش هورمونی و بهبود پوست تأثیر بگذارد اما نتایج تا حد چشمگیری در هفته‌های ابتدایی قابل‌مشاهده خواهند بود!
اگر آکنه شما همچنان ادامه دارد، با پزشک یا متخصص پوست در مورد یک برنامه درمانی طولانی‌مدت صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند در رژیم فعلی شما تجدیدنظر کنند و برای به حداکثر رساندن نتایج درمان جوش هورمونی، درمان‌های مختلفی را پیشنهاد بدهند.