عوارض جانبی و معایب کرایوتراپی که هرگز به شما نمی‌گویند!
کرایوتراپی درمانی است که شامل قرار گرفتن در معرض دمای نزدیک به انجماد می‌شود. طرفداران این روش می‌گویند گذراندن زمان در محیط‌های بسیار سرد می‌تواند سلامت جسمی یا روانی فرد را بهبود بخشد. حتی ادعاهایی وجود دارد مبنی بر اینکه استفاده منظم از کرایوتراپی می‌تواند به افزایش طول عمر شما کمک کند.
ایده نشستن در یک مخزن سرد ممکن است سفری غیرعادی به‌سوی سلامت بیشتر به نظر برسد، اما این روندی است که در حال رشد است زیرا مردم از مزایای ملموس آن برخوردارند. ازآنجاکه این روند نسبتاً جدید است، برخی از مزایای بالقوه‌ای که افراد در مورد کرایوتراپی موردبحث قرار می‌دهند هنوز اثبات نشده است. اگر سایر اقدامات پیشگیرانه یا روش‌های درمان برای برخی شرایط مؤثر نباشد، می‌توان سرمادرمانی را جایگزین مطمئنی دانست.
اما چند عارضه جانبی کرایوتراپی وجود دارد که شما و درمانگرتان باید از آن‌ها آگاه باشید. سرمادرمانی می‌تواند یک تجربه ناخوشایند باشد زیرا همه افراد به سرما عادت ندارند. هیچ روش درمانی وجود ندارد که 100 درصد ایمن باشد و کرایوتراپی هم از این قاعده مستثنی نیست. به همین جهت، قبل از آن سرمادرمانی را پیش بگیرید از خواندن این مقاله به‌هیچ‌عنوان غافل نشوید.
موارد ممنوعیت استفاده از کرایوتراپی
اگر شرایط زیر را دارید قبل از آن‌که به فکر بررسی معایب کرایوتراپی یا عوارض جانبی آن باشید بهتر است به‌طور کلی دور این روش را خط بکشید:
- هرگونه بیماری تنفسی
- سابقه حمله قلبی در شش ماه گذشته
- فشارخون بالا
- بیماری قلبی عروقی یا آریتمی
- اختلالات گردش خون مانند بیماری شریانی محیطی یا وریدی (DVT)
- تومورهای کم‌خونی
- سابقه سکته مغزی یا خونریزی مغزی
- سابقه تشنج
- سندرم رینود
- اختلالات خونریزی
- بیماری حاد یا مزمن کلیه
- ایمپلنت‌های فلزی یا ضربان‌ساز
- اطفال (زیر 18 سال)
به‌علاوه اگر سابقه بیماری مزمن دارید، قبل از شروع درمان با کرایوتراپی حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
عوارض کرایوتراپی
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) کرایوتراپی را به‌عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای درمان هرگونه بیماری پزشکی تأیید نکرده است. عوارض جانبی کرایوتراپی را می‌توان به عنوان عوارض جانبی فوری و بعدی طبقه‌بندی کرد:
عوارض جانبی فوری کرایوتراپی
- درد: اگر از کرایوتراپی برای درمان بیماری استفاده می‌کنید باید بدانید که درد معمولاً در زمان کرایوتراپی شروع می‌شود و ممکن است حتی پس از عمل ادامه یابد. ممکن است حتی 24 ساعت پس از عمل همچنان درد داشته باشید. معمولاً به بیماران قبل و بعد از عمل مسکن داده می‌شود.
- تورم همراه با قرمزی: یکی از کاربردهای کرایوتراپی درمان زگیل تناسلی است. در این درمان ممکن است بیمار در ابتدا دچار ترشح شود، بعداً در محل عمل تورم و قرمزی ایجاد می‌شود. این عوارض جانبی ممکن است تا 3 روز باقی بماند.
- عفونت: عفونت معمولاً با چرک یا ترشح مشاهده می‌شود که برای مدت معینی ادامه می‌یابد. برای چنین بیمارانی، درمان موضعی ضدعفونی‌کننده یا آنتی‌بیوتیکی ممکن است آغاز شود.
- زخم با مایع: عفونت ممکن است باعث ایجاد زخم‌های پوستی با چرک یا خون شود که تاول نامیده می‌شود. این عارضه جانبی بسیار رایج سرما درمانی است. آن‌ها معمولاً در عرض چند روز بهبود می‌یابند.
- تغییر در موارد حیاتی: در صورت استفاده مداوم یا مکرر از کرایوتراپی معمولاً افزایش فشارخون، کاهش ضربان قلب و ضربان تنفس مشاهده می‌شود. بیماران مبتلابه بیماری‌های قلبی و بیماری‌های تنفسی باید قبل از تصمیم‌گیری در مورد سرما درمانی بسیار مراقب باشند.
- سرمازدگی: قرمزی خفیف تا سرمازدگی کامل ممکن است بعد از یک جلسه ایجاد شود. هر شرایطی که احساسات را کاهش دهد، مانند آسیب عصبی دیابتی و بیماری‌های قلبی، ممکن است فرد را مستعد عوارض جانبی کرایوتراپی و سرمازدگی کند.
- سوختگی: بر اساس گزارش آکادمی پوست آمریکا، یکی از کاربران بعد از درمان کرایوتراپی منجمد شده است. او با برفکی شدن بازویش دچار تورم دردناک، تاول و سوختگی‌های درجه سه شد.
- پانیکولیت سرد: پس از انجام 8 جلسه کرایوتراپی در عرض 2 هفته، از یک فرد گزارش شد که دچار عوارض جانبی کرایوتراپی شده است و بثورات پوستی او از ناحیه ساق پا و ران و حتی شکم و بازوهایش گسترش‌یافته است. پزشک او را مبتلابه پانیکولیت سرد تشخیص داد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که عمیق‌ترین لایه پوست یعنی بافت چربی براثر سرما آسیب می‌بیند.
عوارض جانبی طولانی‌مدت کرایوتراپی
- بی‌حسی: در صورت یخ زدن عصب سطحی ممکن است فرد تا ماه‌ها دچار بی‌حسی شود.
- اسکار: کرایوتراپی بسته به محل درمان ممکن است اسکارهای موقت یا دائمی ایجاد کند.
- تغییرات رنگ پوست: پوست در معرض کرایوتراپی ممکن است رنگ روشن یا تیره شود، به‌ویژه در افراد باپوست تیره این موضوع یکی از معایب کرایوتراپی است که نباید نادیده گرفته شود.
- گاهی اوقات، سایر عوارض جانبی مانند خونریزی شدید بسته به اندام و محل عمل ذکر می‌شود.
معایب کرایوتراپی
مثل هر روش درمانی و زیبایی دیگری، کرایوتراپی هم دو جنبه دارد. مخالفان سرمادرمانی کفه‌ی ترازوی ریسک‌ها و معایب کرایوتراپی را سنگین‌تر می‌دانند و درباره آن به شما هشدار می‌دهند. مجله زیبایی بیوتایل همواره باهدف آگاهی به ارائه تمامی جوانب روش‌های موجود در حوزه سلامتی و زیبایی پرداخته است. به همین جهت بهتر است معایب کرایوتراپی را در نظر داشته باشید:
- هزینه یک جلسه کرایوتراپی زیاد است
ازآنجاکه این روش به‌تازگی شناخته‌شده و محبوب شده است، به نظر می‌رسد بزرگترین عیب کرایوتراپی هزینه هنگفت مربوط به کرایو کل بدن است. به‌عنوان‌مثال اگر از کرایوتراپی برای برداشتن زگیل‌های تناسلی استفاده کنید باید جلسه‌ای 700 الی 900 هزارتویمان بپردازید! قطعا هزینه کرایوتراپی در دستگاه‌های ایستاده بالاتر خواهد بود و بیمه هم هزینه آن را پرداخت نخواهد کرد.
- احساس سرما و سوختگی حین کرایوتراپی
هنگامی‌که در محفظه نیتروژن مایع هستید، تکنسین معمولاً شمارا تشویق می‌کند تا حرکت کنید تا حواس شما از سرما پرت شود. مکالمه، حرکت‌های ساده یا حتی مدیتیشن می‌تواند به شما در تحمل 3 دقیقه سرمای شدید کمک کند. شاید 3 دقیقه زمان زیادی به نظر نرسد اما یکی از معایب کرایوتراپی که تا تجربه‌اش نکنید، درکش نخواهید کرد این است که حتی 1 دقیقه در آن سرما ممکن است هزار سال به نظر برسد! پوست شما در طول این روند آن‌قدر سرد می‌شود که احساس می‌کنید در حال سوختن است.
- احساس سرمای طولانی‌مدت پس از کرایوتراپی
اگرچه درروش سرما درمانی به مدت 180 ثانیه یا کمتر در معرض سرمای شدید قرار می‌گیرید، اما سردی که تجربه می‌کنید می‌تواند نیم ساعت یا بیشتر پس‌ازآن ادامه یابد. شما ممکن است در بقیه روز احساس سرحالی کنید، زیرا احساس سرخوشی به دلیل افزایش اندورفین‌ها اتفاق می‌افتد. برخی از افراد پس از گذراندن این روش احساس خستگی زیادی می‌کنند، زیرا عادت کرده‌اند در سرما به خواب بروند! هیچ راه واقعی برای تشخیص اینکه از کدام دسته هستید وجود ندارد مگر اینکه کرایوتراپی را امتحان کنید.
- هیچ تأییدیه علمی وجود ندارد.
واقعیت این است که ما هنوز نمی‌دانیم مزایایی را که مردم درباره سرمادرمانی گزارش داده‌اند باور کنیم یا خیر! هیچ تأییدیه علمی توسط سازمان‌های معتبر جهانی درباره نقاط مثبت و منفی کرایوتراپی وجود ندارد. پس اگر شیفته سرمادرمانی شده‌اید بد نیست آن را به چشم یک هندوانه دربسته نگاه کنید!
- افزایش فشارخون
اگر فشارخون طبیعی دارید، پس از گذراندن یک جلسه سرما درمانی احساس می‌کنید که چند فنجان قهوه اسپرسو خورده‌اید! افزایش انرژی که تجربه می‌کنید می‌تواند به شما در گذراندن روز بدون هیچ محرک مصنوعی کمک کند. به دلیل این نتیجه، برخی شرایط خاص وجود دارد که معایب کرایوتراپی برای آن‌ها بیشتر است. اگر بیماری قلبی، فشارخون بالا، بیماری خود ایمنی، مشکلات روماتیسمی، دیابت یا پوست حساس دارید، بهتر است معایب کرایوتراپی را بیشتر از مزایایش در نظر بگیرید.
- تحت شرایط خاص، کرایوتراپی کشنده است!
چلسی آکه سالواسیون که در این صنعت کار می‌کرد و درمان‌های کرایوتراپی را در طول روز در سالن خود ارائه می‌داد، در اکتبر 2015، تصمیم گرفت از کرایوتراپی برای رفع خستگی پس از یک روز طولانی کار استفاده کند! متاسفانه این آخرین تصمیم او بود زیرا فردا صبح جسد یخ‌زده‌اش در محفظه نیتروژنی پیدا شد.
رسانه‌های محلی گزارش دادند که کرایوتراپی باعث یخ زدن وی شده است، هرچند پزشکی قانونی گزارش داد که او درواقع به دلیل سطح پایین اکسیژن ناشی از گاز تولیدشده توسط نیتروژن مایع، خفه‌شده است.
- محفظه کرایوتراپی تنگ و کوچک است.
هنگامی‌که یک جلسه سرما درمانی برای تمام بدن دریافت می‌کنید، در داخل یک محفظه یا اتاقک قرار می‌گیرید که با گاز ناشی از نیتروژن مایع برای ایجاد دمای سرد احاطه‌شده است. اگر بدن شما به هر نحوی کناره ظرف را لمس کند، پوست به آن می‌چسبد. نتیجه مشابه چیزی است که وقتی زبان خود را به یک میله سرد می‌چسبانید، اتفاق می‌افتد! این بدان معناست که افراد چاق احتمالاً نمی‌توانند از این گزینه درمانی استفاده کنند.
اقدامات ایمنی لازم برای جلوگیری از عوارض و معایب کرایوتراپی
کرایوتراپی زمانی می‌تواند ایمن باشد که توسط یک مرکز مجاز انجام شود و بیماران بیشتر از زمان موردنیاز یعنی 3 الی 5 دقیقه در محفظه نیتروژن نمانند. یکی از راهه‌ای قابل‌اطمینان برای نظارت بر محیط اتاق کرایو استفاده از مانیتور اکسیژن یا مانیتور کمبود اکسیژن است. یک مانیتور کمبود اکسیژن به طور مداوم میزان اکسیژن موجود در محیط را اندازه‌گیری می‌کند و اگر اکسیژن به زیر سطح ایمن برسد زنگ خطر را به صدا درمی‌آورد.
برای حفظ ایمنی در کرایوتراپی به نکات زیر توجه کنید:
- اگر یک بسته سرماخوردگی موضعی یا یخ روی پوست بیش از حد باقی بماند، می‌تواند باعث آسیب کامل شود بنابراین، سرما درمانی موضعی هرگز نباید بیش از 30 دقیقه اعمال شود.
- سرما درمانی کل بدن نباید بیش از پنج دقیقه باشد. سرما درمانی کل بدن باعث کاهش ضربان قلب، افزایش فشارخون و کاهش تنفس می‌شود.
- علائم حیاتی و وضعیت بیمار باید قبل، حین و بعد از درمان کنترل شود.
- سطح اکسیژن داخل محفظه نیز باید بررسی شود.
- هنگام اطمینان از وارد شدن به محفظه سرما درمانی، از خشک بودن پوست و لباس اطمینان حاصل کنید.
- فلز یا جواهرات را از بدنتان جدا کنید.
- قسمت‌های حساس بدن باید با ماسک صورت، گوش‌گیر، دستکش و جوراب یا دمپایی پوشانده شود.
چشم‌انداز کرایوتراپی چیست؟
اگرچه توسط FDA تأیید نشده است، پزشکان در سراسر جهان از کرایوتراپی استفاده می‌کنند زیرا میزان موفقیت بالایی در موارد مختلف دارد. با این حال، چشم‌انداز بحث‌برانگیز است زیرا مطالعات هنوز در مورد درمان و عوارض جانبی آن ادامه دارد. اگر قصد استفاده از سرمادرمانی رادارید، توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از وقوع معایب کرایوتراپی حتما زیر نظر متخصص باشید و به سالن های دارای مجوز مراجعه نمایید.